مقاله بر اساس رویکرد و هدف را می توان به ۱۴دسته اصلی تقسیم کرد:

مقاله‌های پژوهشی

مهم ترین نوع مقاله ی علمی”مقاله پژوهشی” است. اهمیت آن ها به محتوا و رویکردشان مربوط می شود. این مقاله ها حاوی یافته های نوین پژوهشی، یا گزارش نهایی طرح های تحقیقاتی هستند.طرح های پژوهشی ممکن است در مقیاس کوچک یا بزرگ، کوتاه مدت یا بلند مدت، فردی یا گروهی، و در سطح های مختلفی اجرا شوند.مجله های علمی پژوهشی اغلب حاوی همین مقاله هاست.

مقاله‌های مروری

این نوع مقاله به بررسی یک حوزه پژوهشی می پردازد، و روند مطالعات و پیشرفت های آن حوزه را ترسیم می کندمقاله های مروری اگر با رویکرد تحلیلی و انتقادی نوشته شوند، ارزش بالایی دارند و بسیار مورد توجه پژوهشگران قرار می گیرند؛ به ویژه برای کسب اگاهی درباره ی پیشرفت های یک حوزه پزوهشی، شناخت زمینه های جدید، و گسست های پژوهشی.معمولا مقاله ای مروری تعداد زیادی استناد دارند.

مقاله‌های مروری نظام‌مند

این مقاله ها، مرورهای نظام یافته ای است که در فاصله های زمانی مشخص و در یک زمینه ی موضوعی انجام می شود.این نوع مقاله ها در علوم زیستی و پزشکی، بخش مهمی از رویکرد” مبتنی بر گواه” هم تلقی می شود.

مقاله‌های مطبوعاتی

مقاله های مطبوعاتی در روزنامه ها و مجله های عمومی منتشر می شود و معمولا توط روزنامه نگاران، خبرنگاران حرفه ای، ناظران سیاسی و فعالان اجتماعی نوشته می شود.مخاطبان این آثار مردم با سطوح فرهنگی متفاوت هستند و اغلب متاثر از اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه است.

سرمقاله/مقاله‌های سردبیری

این نوع، مقاله ای است که معمولا توسط سردبیر یا فردی به گزینش وی نوشته می شود و در آن دیدگاه های وی در زمینه مسائل جاری یا علمی درج می شود.

مقاله‌های مفهومی

“مقاله‌های مفهومی” به جای ارائه گزارش پژوهشی مستقل، درباره ی دیدگاه نویسنده در خصوص مفهومی خاص است. این مقاله ها ممکن است گاهی جنبه ی روش شناختی یا بنیادی هم داشته باشند.مثلا تببین مراحل انجام یک روش پژوهشی مانند “نظریه داده بنیاد” یک مقاله مفهومی است.

مقاله‌های تحلیلی و انتقادی

ویژگی تحلیلی و انتقادی می تواند یکی از شاخص های خوب هر مقاله علمی باشد. اما اگر وجه غالی مقاله ای باشد به ان مقاله تحلیلی و انتقادی می گویند. این نوع در حوزه های مختلفف به خصوص علوم اجتماعی بیشتر کاربرد دارند.

مقاله‌های کاربردی توسعه‌ای 

این نوع مقاله ها با هدف ارائه راهکارهایی در زمینه های خاص نوشته و منتشر می شوند. مثل مقاله هایی که به منظور ارائه راه حل یک مشکل خاص تدوین می شوند یا یافته هایی را ارائه می کنند که کاربردهای مشخصی دربرخی از عرصه های زندگی افراد دارد.تعداد این مقاله ها در حوزه های مهندسی و علوم کاربردی بیشتر است.

مقاله‌های آموزشی

مقاله هایی با اهداف اموزشی را می توان در این دسته قرار داد. مخاطب اصلی این آثار، دانشجویان و دانش آموزانند و به همین دلیل معمولا زبانی ساده تر از مقاله های پژوهشی دارند.

مقاله های مطالعات موردی:مقاله هایی اند که نتیجه مطالعات موردی را گزارش می کنند.در مطالعه موردی یک نهاد یا فرد یا گروه کوچکی از افراد در زمینه ای مشخص برررسی می شوند.

مقاله‌های سفارشی (درخواستی)

مقاله ای است که به سفارش یا درخواست یک مجله یا برگزارکنندگان یک همایش، و معمولا توسط صاحب نظران یک رشته نوشته می شود. این مقاله ها اغلب داوری نمی شوند زیرا به درخواست مجله و با موافقت نویسنده نوشته شده و بعید استکه نویسنده دعوت شده، شرایط لازم برای نگارش مقاله مورد نیاز را نداشته باشد.

مقاله‌های دیدگاهی

مقاله هایی است که اساسا دیدگاه نویسنده را درباره ی موضوعی ویژه و خاص نشان می دهد. البته در بیشتر مقاله ها می توان دیدگاه نویسنده را هم سراغ گرفت، اما دیدگاه نویسنده در این نوع مقاله ها، بسار شاخص و برجسته است.معمولا انتشار این مقاله ها به پویایی حوزه های موضوعی مختلف کمک زیادی میکند.گاهی نیز دیدگاه مطرح شده در ان ها، شخصی ومتعلق به نویسندگان ان است والزاما به معنی تایید ان توسط مجله نیست.

مقاله‌های گردآوری

مقاله های گرداوری(مجموعه آثار) از این جهت که اغلب به منابع متعدد اشاره می کنند، به مقاله های مروری شبیه اند اما تاحدودی با ان ها تفاوت دارندمقاله های مروری، تصویری از یک حوزه پژوهشی را ترسم نموده و زمینه ها موجود برای تحقیقات بیشت را معرفی میکنند در حالی که مقاله های گرداوری همواره برای تامین چنین هدفی تدوین نمی شوند.

مقاله‌های نقد و بررسی کتاب

نقد کتاب ها و آثار منتشر شده در یک رشته، نشانه پویایی تولید علم و ااز وجود تعاملی سازنده میان محققان ان حوزه است. نقد و بررسی به اصول و روش های خاصی متکی است و قواعدی دارد که اگر رعایت شود نتایج ارزشمندی در پی خواهد داشت.