اولین مرحله بعد از اینکه دانشجو تصمیم به انجام پایان نامه میگیرد انتخاب استاد راهنماست. در ابتدا تعریفی از استاد راهنما ارائه میدیم تا اشنایی نسبی صورت بگیرد و بعد به شرح وظایف میپردازیم.
استاد راهنما یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه است که به پیشنهاد معاونت آموزشی دانشکده و حکم رئیس دانشکده، مسئولیت هدایت تحصیلی و راهنمایی دانشجویان در مقاطع تحصیلی مختلف را در زمینه مشکلات، آموزشی پژوهشی و فردی برعهده میگیرد.
نکات مهم در فرایند نگارش پایان نامه
البته در عمل بســیار دیده‌شده اســت که استادان مشاور با حوصله فراوان و با ســخاوتمندی قابل‌تقدیری در تمام مراحل تحقیق، دانشجویان را از دانش و تخصص خود بهره‌مند ساخته‌اند، و به‌نوعی همچون اســتاد راهنمای دوم هدایت پایان نامه را همراه با استاد راهنمای اصلی بر عهده داشته‌اند. داوران، که حداقل یکی از آنان از دانشگاه دیگری انتخاب می‌شود، درزمینه موضوع موردمطالعه تخصص کافی دارند و خود صاحب آثار و تحقیقات متعددی در آن زمینه هستند.
ماده ۳۳:
استاد راهنما باید از بین استادان داخل دانشگاه انتخاب شود. در موارد خاص با تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشکده، انتخاب استاد راهنما از میان اعضای هیئت علمی خارج از دانشگاه محل تحصیل دانشجو بلامانع است.
تبصره:
در موارد استثنایی به پیشنهاد گروه و تأیید شورای تحصیلات دانشگاه، انتخاب بیش از یک نفر به عنوان استاد راهنما بلامانع است.
ماده ۳۶:
به پیشنهاد استاد راهنما و تأیید تحصیلات تکمیلی دانشکده، یک تا سه نفر از اعضای هیئت علمی و یا صاحبنظران و محققان برجسته به عنوان استاد مشاور تعیین می شود.
بنابراین رعایت نکات زیر برای استاد راهنما در (پایان نامه) توصیه می شود:
دانشجو براساس علاقه به خط تحقیقاتی و متناسب با روحیه خود باید استاد راهنما را انتخاب نماید.
استاد راهنما باید اشراف کافی به موضوع را داشته باشد.
انتخاب اساتید مشاور به عهده استاد راهنما می باشد.
انتخاب استاد راهنما خارج از گروه کاملاً بلامانع است.
انتظار می‌رود استادان داور با توجه به تجربه و تخصصی که دارند بتوانند پایان نامه یا رساله ارائه‌شده را منتقدانه و منصفانه ارزیابی کنند. متن پایان نامه یا رساله مدتی قبل از تاریخ دفاع برای داوران ارسال می‌شود تا آنان وقت کافی برای مطالعه آن داشــته باشــند. پس از مطالعه متن، آنان در جلسه دفاع حاضر می‌شوند و پس از شنیدن توضیحات دانشجو، پرسش‌های خود را مطرح می‌سازند و انتظار دارند دانشجو از عهدۀ پاسخگویی به این پرسش‌ها برآید.
وظایف استاد راهنما
هر استاد راهنما وظایفی بر عهده دارد که در زیر به برخی از وظایف اشاره میکنیم.
راهنمايي دانشجو در انتخاب و برنامه ريزي يك عنوان پژوهش original (انتخاب موضوع) كه مي تواند با موفقيت در زمان مورد انتظار براي رشته مربوطه خاتمه يابد.
راهنمايي در زمينه ماهيئت پژوهش و استانداردهاي مورد انتظار، شامل برنامه ريزي برنامه پژوهش، منابع و متون، ملزومات مرتبط با ايمني و سلامتي (به ويژه براي فعاليت هاي ميداني و آزمايشگاهي)، قوانين اخلاقي مربوطه و نيازهاي احتمالي براي تاييد توسط كميته اخلاق دانشگاه، حضور مطلوب در كلاس و راهنمايي (يا هماهنگي براي راهنمايي) در تكنيك هاي مورد نياز.
نظارت به نگارش پروپوزال و گزارش هاي پيشرفت.
راهنمايي كردن دانشجو در زمينه منابع ممكن براي تامين بودجه.
تنظيم كردن يك برنامه زماني واقع گرايانه براي تكميل مراحل مختلف برنامه.
برگزاري جلسات منظم رسمي با دانشجو براي كنترل دقيق پيشرفت. فواصل زماني اين جلسات بايد با دانشجو مورد بحث قرار گيرد و به عنوان «توافق نظارت» اعلام شود.
آماده كردن دانشجو با اختصاص زمان مناسب براي تهيه فيدبك و اطمينان از منطبق بودن بر برنامه زماني
اطمينان از دانش دانشجو از تئوري هاي مرتبط و مهارت هاي تكنيكي و متدولوژيك لازم براي پژوهش، شامل تامين اطلاعات از طريق فرايند مرور اخلاقي در موارد قابل اجرا.
در دسترس بودن براي راهنمايي كردن و فيدبك دادن.
درخواست كار مكتوب از دانشجو، (در صورت مناسب بودن) تا اطمينان حاصل شود كه دانشجو در زمان بندي توافق شده فعاليت مي نمايد و استرداد سريع آن همراه با نقد سودمند.
هماهنگي براي اطمينان از تداوم نظارت هنگام دوره هاي غيبت طولاني.
در دسترس بودن براي دانشجو در ساير زمان هاي مناسب، هنگامي كه دانشجو ممكن است به راهنمايي نياز داشته باشد و به طور كلي همكاري براي ارتباط كاري موثر و سودمند.
هماهنگ نمودن فعاليت هاي ساير اعضاي گروه نظارت و اطمينان يافتن از اين كه نظرات آنها در حين پيشرفت كار در فواصل زماني منظم به نحو مناسبي به دانشجو مي رسد.
تشويق براي شركت در سمينارها و نشست هاي علمي.
در صورت نياز و يا در صورت مناسب بودن، هماهنگ كردن با دپارتمان يا دانشكده براي صحبت كردن دانشجو در مورد كار خود براي سمينارهاي اعضا يا فارغ التحصيلان.
تشويق نمودن و حمايت كردن از دانشجو براي حضور و ارائه كار در كنفرانس هاي منطقه اي، ملي يا بين المللي و انتشار آن در مجلات مناسب.
راهنمايي در مورد موضوعات شغلي، بازار كار، آماده نمودن (تاریخچه ای از دوران تحصیلی) CV، و استراتژي هاي آغاز دوره زندگي آكادميك.
همكاري در ارتقاي حرفه اي دانشجو و تهيه منابع مالي از طريق توصيه نامه.
اطمينان از ايمن و منصفانه بودن محيط پژوهش و عاري بودن از آزار و تبعيض.
پرهيز از ارتباطات شخصي يا شغلي كه ممكن است موجب ايجاد تعارض منافع شود.
صادق بودن با دانشجو هنگامي كه عملكرد آكادميك انتظارات را براورده نمي كند.
آگاه نمودن دانشجو به صورت كتبي، در صورتي كه كار دانشجو ناكافي است و راهنمايي در مورد آنچه كه بايد انجام شود. هر گونه مشكل ادامه دار بايد به رئيس دپارتمان يا دانشكده گزارش گردد.
در صورت لزوم آگاه نمودن دانشجو در مورد اينكه نمي تواند از استاد مشاور انتظار داشته باشد كه به عنوان يك ويرايش كننده عمل نمايد. دانشجوياني كه زبان اول آنها فارسي نمي باشد و دانشجوياني كه در نگارش و بيان دچار مشكل مي باشند بايد در مورد محلي كه مي توانند كمك حرفه اي دريافت نمايند و يا آموزش فارسي و يا نگارش آكادميك بياموزند راهنمايي شوند.
اعلام كردن به رئيس دپارتمان يا دانشكده، دانشجو و كميته پژوهش Postgraduate و يا هماهنگ كننده پژوهش Postgraduate در دپارتمان يا دانشكده، در صورتي كه استاد مشاور عقيده دارد كه دانشجو بعيد است كه مدرك خود را كسب نمايد،
توصيه نمودن براي انتصاب داور دفاع.
تهيه ارزيابي مكتوب مستقل از پايان نامه به عنوان بخشي از فرايند آزمون در صورتي كه به عنوان يك ممتحن داخلي منصوب شده است در غير اين صورت تهيه يك گزارش در مورد كار دانشجو.
استاد راهنما می بایست از اعضای هیات علمی دانشگاه انتخاب شود.
همکاری استادان در پایان نامه های کارشناسی ارشد به ترتیب با اعضاء تمام وقت، نیمه وقت و سپس مدعو اولویت بندی می شود.
دانشجو باید از تعداد پایان نامه های در دست راهنمایی و مشاوره ی استاد راهنمای خود مطلع باشد.
استاد راهنما نیز موظف است به سقف پذیرش خود دقت کند و در صورتی که ظرفیت پایان نامه هایی که برای راهنمایی داشت تکمیل شد، دانشجو را مطلع کند و با در نوبت قرار دادن او در کارش وقفه ایجاد نکنند.
استاد راهنما به پیشنهاد دانشجو و موافقت و تایید گروه تخصصی تعیین می شود.
زمانیکه می خواهید یک استاد راهنما انتخاب کنید این را در نظر داشته باشید که او باید شما را در زمینه موضوعی خاص و تخصصی راهنمایی کند بنابراین بهتر است در موضوع مورد نظر شما متخصص باشد.
استاد راهنما باید در روش شناسی تحقیق نیز متخصص باشد. او باید بتواند در تمام مراحل پایان نامه نویسی شما را هدایت کند بنابراین باید در هر بخش آن تخصص کافی داشته باشد.
تا حد امکان میبایست استاد راهنما از اعضاء هیات علمی واحد انتخاب گردد. اولویت بندی نحوه همکـاری استادان در پایان نامه های کارشناسی ارشد به ترتیب با اعضاء تمـــام وقت، نیمه وقت و سپس مدعو می باشد. دانشجو قبل از هماهنگی با استادان راهنما و مشاور موظف است از تعداد پایان نامه های در دست راهنمایی و مشاوره ایشان اطلاع حاصل نماید و همچنین اساتید راهنما و مشاور نیز موظف هستند قبل از تائید به سقف پذیرش خود توجه نموده و در صورت تکمیل بودن ظرفیت پذیرش، از ارسال پروپوزال و فرستادن دانشجو به حوزه معاونت پژوهشی و یا در نوبت قرار دادن و ایجاد وقفه در کار دانشجو جداً پرهیز نمایند.
بدیهی است در صورت عدم رعایت موازین مربوطه مسئولیت تأخیر در ارائه پرپوزال و عواقب کار متوجه استادان مربوطه و دانشجو خواهد بود. استاد راهنما (و مشاور) به پیشنهاد دانشجو و موافقت و تأیید گروه تخصصی تعیین میگردد.
بسیار مهم است که قبل از انتخاب استاد راهنما زمانی را صرف تحقیق و بررسی استاد مورد نظر کنید. این کار باعث می شود استادی پیدا کنید که با کمک او بتوانید پایان نامه خود را سریع تر به پایان برسانید پس بهتر است عجله نکنید.
به زمینه تخصصی استاد راهنما دقت کنید
همانطور که گفته شد استاد راهنمای شما باید در زمینه موضوعی که شما برای پژوهش در نظر گرفته اید تخصص داشته باشد.این کار موجب می شود شما بهتر بتوانید کار پایان نامه تان را انجام دهید.
اگر استاد راهنمای شما در زمینه موضوع مورد نظرتان تخصصی نداشته باشد در نهایت تمام کار بر دوش خودتان خواهد افتاد. پس خجالت نکشید شما باید درباره تخصص اساتید راهنمای مورد نظرتان اطلاعات کسب کنید.
در دسترس بودن استاد راهنما را در نظر بگیرید
استاد راهنمای شما باید همیشه در دسترس باشد تا شما برای پیدا کردن و راهنمایی گرفتن از او زمان زیادی را صرف نکنید.
بنابراین انتخاب استاد راهنمایی که در شهر دیگری است و فقط برای زمان تدریس به دانشگاه شما سر می زند شاید خیلی صحیح نباشد.
این را در نظر داشته باشید در بسیاری از مواقع هیچ چیز جای ملاقات حضوری با استاد راهنما را نخواهد گرفت. پس اگر فکر می کنید پروژه ی شما طوریست که باید زیاد با استاد راهنمایتان ملاقات کنید، اولویت را با استادی بگذارید که در شهر شماست و بیشتر در دسترس است.
به سخت گیری استاد راهنما اهمیت بدهید
شاید شما ترجیح بدهید استاد راهنمایی داشته باشید که کاری به کار شما نداشته باشد، اما عملا استاد راهنمایی که برایتان برنامه منظمی دارد و به صورت دوره ای کار شما را پیگیری می کند و انتظار گزارش کار ماهانه دارد بهتر از استادیست که شما را به حال خود رها می کند.
شما در این صورت خواهید دید یک استاد راهنمای سخت گیر چطور می تواند کمک کند شما سروقت و دقیق کار پایان نامه تان را به اتمام برسانید.
تعامل با استاد راهنما
دانشــجویان در اجرای پژوهش خود و تدوین پایان نامه از راهنمایی اســتاد راهنما و مشــاورٔ، استاد مشــاور بهره مند می شوند. این وظیفه دانشجوست که با تدبیری منطقی بیشترین بهره را از دانش استادان راهنما و مشاور ببرد. یکی از مشکلات رایج در این تعامل عدم وجود تعریفی مشــخص از هدایت و مشاورۀ پایان نامه اســت.
به بیان دیگر، ممکن است برخی از دانشجویان تعریف واقع بینانه ای از نقش استاد راهنما و مشــاور نداشته باشــند. هدایت پایان نامه از سوی استاد راهنما الزاما به معنای حضور مستمر وگام به گام اودرتمام جزیٔیات و تمام مراحل تحقیق نیســت، بلکه اســتاد راهنما باید دانشــجو را به مسیر درســت پژوهش هدایت کند و او را از حرکت در مسیر اشتباه باز دارد.
وظیفه دیگر استاد راهنما و مشاور طرح سؤالاتی است که ذهن دانشجو را به تکاپو و جنب وجوش بیشتر و مطالعه و در منابع ترغیب کند
شرایط تغییر استاد راهنما
تغییر استاد راهنما به علت بازنشستگی یا تغییر شغل امری عادی قلمداد می شود. با این حال تغییر استاد راهنما به علت کدورت روابط بین فرد و استاد راهنما بسیار نادر است. شما باید رابطه مثبت و صادقانه ای با استاد خود داشته باشید. شناسایی مشکلات بالقوه امری مهم تلقی می شود.
اگر شما تصمیم به تغییر استاد راهنما دارید از طرف دانشگاه باید یک فرایند اداری طی شود. اما قبل از شروع فرایند باید به طور جدی فکر کنید. ابتدا نظرات همکاران و مربیان بپرسید. عوامل دیگری مانند منابع بودجه در نظر گرفته خواهد شد. شما باید استاد جایگزین پیدا کنید. استاد راهنمای جدید باید نسبت به موضوع مورد مطالعه اشراف کامل داشته باشد. روند تغییر سریع نیست. ممکن است گروه یا شخص سومی در مورد بروز اختلاف احتمالی شما و استاد راهنمای جدید وارد عمل شود. باید توجه نمود که فرایند تغییر استاد راهنما امری آسان نمی باشد.
“گروه علمی و تحقیقاتی پایان نامه من” فعال در زمینه فعال های پژوهشی با چندین سال سابقه پژوهش در زمینه انجام پایان نامه، پروپوزال نویسی، پذیرش و چاپ مقالات علمی پژوهشی و چاپ مقالات ISI، کدنویسی و شبیه سازی، تحلیل آماری، ترجمه تخصصی، آموزش دروس و نرم افزارهای تخصصی و… و با کادری مجرب از فارغ التحصیلان دانشگاه های برتر سطح ایران (شریف، تهران، امیرکبیر، علم و صنعت، شهید بهشتی، علامه طباطبایی و تربیت مدرس) آماده ارائه هرگونه خدماتی به دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی در رشته های مختلف فنی مهندسی، علوم انسانی، علوم پایه و پزشکی است.
دیدگاهتان را بنویسید