مقاله ی ISI چیست؟ | مزایای یک مقاله ISI

در این نوشته می خواهیم ابتدا مشخص کنیم منظور از مقاله علمی – پژوهشی یا مقاله «آی اس آی » (ISI )چیست و این نوع از مقاله چه تفاوتی با دیگر انواع مقاله دارد. همچنین با اشاره به نحوه شکل گیری این استاندارد و نیز معیارهای ارزش گذاری مجلات پژوهشی، مهم ترین معیارهای ISI برای نمایه کردن مجله ها و در عین حال روش هایی که بر اساس آن میتوان از ISI بودن یک مجله اطمینان پیدا کرد را آموزش می دهیم.

۱- نگارش مقالات ISI و مزایای آن

در بحث مقالات علمی، می توان انواع مختلفی از مقاله را از هم تفکیک کرد. از جمله مقالات ترویجی یا تحلیلی، مقالات مروری یا تالیفی، مقالات گردآوری یا تدوینی و غیره.  اما آنچه در اینجا مد نظر ماست مقالاتی است که تحت عنوان مقاله «علمی- پژوهشی» یا آن طور که در جامعه دانشگاهی ما مرسوم شده «مقالات ای اس آی» (ISI) شناخته می شود.

۲- ارزیابی مقاله ISI در موسسه اطلاعات علمی (ISI)

امروزه ارزیابی مقاله های علمی یکی از دغدغه های نویسندگان، محققان و اعضای جوامع علمی می باشد.  به طور کلی می توان گفت که از جمله عوامل ارزیابی یک مجله، بررسی میزان رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI  توسط آن مجله، کمیته علمی منتخب آن مجله، تنوع بین المللی مقاله های چاپ شده در آن و در نهایت نشر به موقع مجله و جایگاه نشر آن می باشد. اما در عین حال، مؤسسه اطلاعات علمی ISI، به عنوان مرجع اصلی در ارزیابی و کنترل مجلات علمی، نیز در بحث ارزیابی مقالات، ملاک ها و شاخص هایی را در نظر گرفته و با توجه به این شاخص ها، همه مجلات علمی را مورد ارزیابی قرار می دهد.

 سه شاخص اصلی:

فاکتور ضریب تأثیر (IF):

این شاخص مهم ترین و در عین حال کاربردی ترین شاخص ارزیابی مجله ها از نظر ISI است.

 شاخص فوریت :

نحوه محاسبه این شاخص عبارت است از تقسیم تعداد ارجاعات به مقاله های منتشر شده مجله در یک سال مشخص، بر تعداد مقاله های منتشر شده در همان سال آن مجله.  این شاخص در حقیقت شیب رشد منحنی ارجاعات را بیان می کند.

شاخص نیمه عمر استناد :

منظور از نیمه عمر ارجاعات یا نیمه عمر استناد، تعداد سال هایی است که از سال ارزیابی باید به عقب برگشت تا شاهد پنجاه درصد کل ارجاعات به مجله در سال مورد ارزیابی باشیم.  به عبارت دیگر، این شاخص مدت زمانی که نیمی از کلی استنادات به آن مجله صورت پذیرفته باشد را نشان می دهد و در حقیقت سرعت کاهش میزان ارجاعات به مجله را بیان می کند.  بدیهی است که وقتی مقاله های یک مجله ارزش خود را برای ارجاعات، زود از دست بدهند (مقاله ها سطحی باشند و خیلی زود بی ارزش شوند)، تنها به مقاله های جدید مجله ارجاع داده می شود.

این موضوع باعث می شود که نیمه عمر ارجاعات به مجله کاهش یابد. بنابراین هر چه نیمه عمر ارجاعات به مجله بیشتر باشد، این موضوع نشانگر آن است که ارزش مقاله های مجله در طول زمان بیشتر حفظ شده است و هنوز مورد ارجاع قرار می گیرند.  در مجموع هر چه نیمه عمر ارجاعات به یک مجله بیشتر باشد، ارزش مجله بالاتر می رود.

وبگاه علم (WOB):

در پایان هر سال، مجله های تحت پوشش فهرست نویسی ISI که در فهرست وبگاه علم (WOB) قرار گرفته اند، ارزیابی می شوند.  معیارهای ارزیابی و سنجشی، همان شاخص های ارزیابی ISI (سه شاخصی اشاره شده در بالا) می باشند.  نتایج این ارزیابی نیز در گزارش های سالانه ارجاع مجله (JCR) هر سال جهت اطلاع عموم اعلام می شود.  در بین فاکتورهای بالا، فاکتور ضریب تأثیر، کاربردی ترین شاخص به حساب می آید و امروزه به طور گسترده ای در درجه بندی و ارزیابی مجله ها مورد استفاده قرار می گیرد.  این فاکتور در حقیقت توانایی مجله و هیأت تحریریه آن را در جذب بهترین مقاله ها نشان میدهد.

۳- مهم ترین معیارهای ISI برای نمایه کردن مجله ها

 در بخش قبلی، به مهم ترین معیارها برای ارزیابی مجلات اشاره شد. در این بخش، برخی از مهم ترین مواردی که در نمایه شدن یک ژورنال در بانک ISI موثرند را بیان می کنیم.

ملاک های نمایه شدن مجلات ISI:

ملاک های اصلی:

الف: زمان بندی نشر، تعریف شده باشد یعنی معلوم باشد که فصلنامه است، ماهنامه است، گاهنامه است، یا… و در موعد معین نیز آماده شود.

ب: فرآیند داوری تعریف شده و دقیقی برای مقالات ارسالی به مجله وجود داشته باشد.

 ج: مجله مذکور قواعد نشر بین المللی را رعایت کند. به عنوان مثال، ضروری است که عنوان مجله، گویای محتوای آن باشد.

 د: مهم نیست که مقاله به چه زبانی نوشته شده باشد، اما لازم است چند مورد حتما به زبان انگلیسی موجود باشد. از جمله: اسامی نویسندگان، عنوان، چکیده و کلمات کلیدی و حتی الامکان منابع و ماخذ.

ملاک های فرعی:

– مجله باید حوزه بین المللی داشته باشد و به یک حوزه جغرافیایی خاصی تعلق نداشته باشد.

– در حوزه آن مجله، ترجیحاً مجله مشابه وجود نداشته نباشد یا اگر هست آن مجله معیار مشخصی برای برتری نسبت به رقبا داشته باشد.

 – مسئولان و دست اندرکاران ژورنال، حتی الامکان افراد شناخته شده ای در حوزه علمی مورد نظر باشند.

 – مسئولان و نویسندگان و محققان ژورنال، توزیع جغرافیایی مناسبی داشته باشند و همگی متعلق به یک کشور (مثلا ایران) نباشند.

 البته موارد فوق که به عنوان موارد فرعی شناخته می شوند، در قبولی یا رد یک ژورنال نقش اصلی را ایفا نمی کنند، بلکه رعایت کردن شان باعث کسب امتیازات اضافه خواهد شد.

۴- چطور از ISI بودن یک مجله مطمئن شویم ؟

یکی از دغدغه های معمول در مورد انتخاب ژورنال، اطمینان از ISI بودن آن است. وقتی مجله ای را برای ارسال مقاله انتخاب کردیم از کجا میتوانیم اطمینان داشته باشیم که ISI است؟

 بهترین راه، مراجعه به خود سایت تامسون رویترز است. زیرا هم تعداد مجلات زیاد است و هم ISI محسوب شدن یک مجله ممکن است همیشگی نباشد. هر نشریه با هر امتیاز علمی در کشور چاپ شود اگر ضریب تأثیرش صفر باشد، در این پایگاه قرار نمیگیرد. لیست ژورنال های ISI را میتوانید در لینک زیر جستجو کنید.

http://science…thomsonreuters.com/mjl 

در صورتی که نام مجله و ISSN آن را داشته باشید می توانید به جستجو در سایت بپردازید. اگر نام مجله در لیست موسسه ISI وجود داشت، مجله را ISI می نامیم.